W logistyce ostatnich lat w Polsce automaty paczkowe stały się infrastrukturą krytyczną handlu. W tym układzie żółty jest wszędzie, pomarańczowy szybko dogania, a reszta stawia swoje skrzynki tam, gdzie jeszcze jest miejsce i prąd.
Kto wygra jutro?. Zadam lepsze pytanie: jak ta gra będzie wyglądać, gdy pył opadnie w 2030 roku? Poniżej trzy drogi, wg mnie logiczne:
2025 – punkt startu
Dziś rynek to „prawie 58 tys.” maszyn. InPost ma ok. 26,5 tys. (ok. 46% udziału w liczbie urządzeń). Allegro One Box – ok. 5,7 tys. i tempo, które w kwartał potrafi dołożyć 700 nowych punktów. DPD, Orlen, DHL i Poczta też rosną. W praktyce: dominacja skali InPostu, ale trend dywersyfikacji jest nie do zatrzymania.
Scenariusz 1: „Hamulec ręczny” – ostrożny marsz do przodu
Regulator temperuje zapędy, rynek dotyka nasycenia, a Excel podpowiada, że nie każda nowa lokalizacja się spina. Allegro stawia selektywnie, mocniej gra integracją partnerów. InPost modernizuje, nie puchnie na siłę.
2030 w liczbach (APM tylko, Polska):
- InPost: ok. 28–30 tys. maszyn → ok. 40–45% udziału
- Allegro One Box: ok. 10–12 tys. → ok. 15–18%
Perspektywa klienta: mniej fajerwerków, więcej jakości. Paczka trafia tam, gdzie zawsze. Lojalność do żółtego koloru utrzymana.
Wniosek strategiczny: To scenariusz „utrzymania przewagi” dla InPostu. Allegro buduje niezależność, ale bez przestawiania wajchy całego rynku.
Scenariusz 2: „Gaz do dechy” w ramach rozsądku – kontynuacja trendów
Nikt nie schodzi z obiecanych planów. Allegro dowozi ok. 2–2,5 tys. One Boxów rocznie. InPost dokładnie tyle, żeby zostawać liderem i bronić lokalizacji premium. Reszta graczy nie jest tłem – rośnie konsekwentnie.
2030 w liczbach:
- InPost: ok. 38–40 tys. ok. 35–40%
- Allegro One Box: ok. 18–20 tys. ok. 20%
Perspektywa klienta: wybór staje się codziennością. W promieniu pięciu minut masz często dwie–trzy sieci. Decydują: dystans, przepełnienia, apka. Marka wciąż ma znaczenie, ale wygoda wygrywa.
Wniosek strategiczny: Rynek staje się wielobiegunowy. InPost największy, ale przewaga procentowa topnieje. Allegro – już nie „do budowy”, tylko pełnoprawny drugi filar.
Scenariusz 3: „Total war” – agresja i kontragresja
Allegro przyspiesza ponad plany, inwestuje, integruje, przejmuje. Stawia 4–5 tys. rocznie w szczycie, dodatkowo „wciąga” partnerów głębiej w własny ekosystem dostaw. InPost odpowiada rozbudową i ofensywą jakościowo–cenową. Reszta nie odpuszcza – państwowi konsolidują, globalni dokładają.
2030 w liczbach:
- InPost: ok. 45–50 tys. → ok. 35–38%
- Allegro One Box: ok. 23–25 tys. → ok. 20–22%
Z perspektywy klienta: paczkomat „na każdym rogu”. Taniej, szybciej, częściej tego samego dnia. Mniej sentymentu, więcej użyteczności. Jeśli jedna maszyna zawodzi – dwa kroki dalej jest druga.
Wniosek strategiczny: Żadnych monopoli. Polska staje się najbardziej nasyconym rynkiem APM w Europie. InPost wciąż największy, ale to gra kilku ciężkich – i to klientów wynosi na ramionach.
Kto naprawdę zyskuje w każdym wariancie?
- Klienci: na końcu płacą mniej i odbierają bliżej. To niemal pewnik.
- Allegro: zdejmuje logistyczny bezdech. Niezależność = marża + kontrola doświadczenia.
- InPost: w ujęciu bezwzględnym rośnie. Nawet przy spadającym procencie tort jest większy.
- Reszta: przestaje być statystą. Kilka–kilkanaście tysięcy maszyn to już poważna waluta negocjacyjna.
Co z tym zrobić, jako e-commerce?
1. Strategia kanałowa: przestań traktować „APM” jako jedną ikonę. Projektuj portfel dostaw: InPost + Allegro Delivery + wybrani partnerzy. Redundancja to nie koszt – to polisa na Q4.
2. UX zwrotów: najniższe tarcie wygrywa. Jedno kliknięcie do zwrotu z poziomu maila/SMS/apki – niezależnie od operatora. To jest „moment prawdy” lojalności.
3. Polityka cenowa: przygotuj wariantowanie opłat za dostawę w zależności od operatora i pory (szczyty). Nie chowaj tego – klienci rozumieją różnice, jeśli je wytłumaczysz.
4. Komunikacja: edukuj klientów, że „automat automatowi nierówny” – terminowość, obłożenie, dostępność o 22:00. Zamień wojnę kolorów w rozmowę o parametrach.
5. Umowy: buduj klauzule elastyczności: możliwość szybkiego przełączenia wolumenu między sieciami, kary za chroniczne przepełnienia, transparentne dane o dostępności skrytek.
Moja teza na 2030
Nie wrócimy do jednego króla. Najbardziej realny jest Scenariusz 3 – Total War. Wygrają ci, którzy pogodzą skalę z elastycznością. Allegro dowiezie własny filar odbioru, InPost obroni koronę liczby maszyn. Rynek stanie się mądrze wielobiegunowy, a klient – rozpieszczony. To dobra wiadomość dla handlu. I ryzykowna dla tych, którzy zasną przy sterze.
